Voormalig bij rotonde Mijdrechtse Dwarsweg – Veenweg, Mijdrecht
Vier eilanden met rode kunststof sprieten in het water, daaruit bestond dit kunstwerk.
De eilanden waren eivormig en van verschillende grootte. Een ervan had een opening in het midden. Ze waren aan de bodem verankerd en konden zich drijvend in een beperkt gebied verplaatsen. De eigenlijke naam was niet De Eilanden, maar De Monden. De bedoeling was om een contrasterend accent te leggen in een tamelijk eenvormige woonwijk.
In 2006 is het werk verwijderd, omdat het te zeer was versleten om nog te herstellen. Daarmee is het het eerste kunstwerk in de gemeente dat is verwijderd en alleen nog op foto’s zal voortbestaan.
Geen enkel kunstwerk in de gemeente heeft zoveel beroering gebracht als dit. Nog voordat het gereed was, was het door bezwaren van omwonenden al twee keer van locatie veranderd, waardoor het in 1993 op een voorlopige plek op het industrieterrein werd neergelegd. Vervolgens verzetten bewoners van de derde mogelijke locatie zich ook, waardoor het werk uiteindelijk, in 1998, in de singel bij de Veenweg, nog steeds in het industriegebied, werd geplaatst. Daar heeft het acht jaar gelegen.
Voor werkstuk of spreekbeurt
Je kunt een kunstenaar een opdracht geven. Dan weet je ongeveer wat voor kunst je krijgt. Het kan ook anders.
Voor het beeld dat in Hofland-Noord moest komen is een wedstrijd gehouden.
Damaris Bolio Rueda heeft gewonnen want de jury vond haar kunstwerk het beste.
Jammer dat de mensen uit de buurt het niet wilden hebben. Het beeld lag bij de rotonde aan de Mijdrechtsedwarsweg, maar is in 2006 verwijderd.
Zie je die rode sprieten op de vier eilanden. Het lijkt wel op riet of hoog gras. En de eilanden zelf, waar doen die jou aan denken?
Echte eilanden zijn er heel veel in onze gemeente. Deze vier grote lippen zijn anders. Misschien wel zoals je ze in een droom zou zien. Ze drijven in een sloot en lijken de lucht te willen kussen. Soms probeert er een eend op te klimmen. Maar dat lukt niet want die harde plastic sprieten buigen niet opzij. Onbereikbaar, net als in een droom. Misschien kun je er het beste alleen maar naar kijken.
| kunstenaar | |
| naam | Damaris Bolio Rueda |
| geboortejaar | |
| geboorteplaats | |
| woonplaats | Wijttenbachstraat 55-1 1093 HV Amsterdam |
| website | http://www.tierraviva.nl/default.html |
| object | |
| titel | De Eilanden |
| bijnaam | De monden |
| jaar van vervaardiging | 1992 |
| onthulling / ingebruikneming | 9 juli 1992 plaatsing in vijver S.C Johnson Europlant.
Op 18 augustus 1998 op definitieve plaats: zie locatie Het werk is verwijderd in maart 2006. |
| budget / begroting / kosten | ƒ 54.940 / € 24.930 |
| formaat | Vier eilanden: 4,02m2 / 300bx200d, 2,92m2 / 250bx162d, 1,65 m2 / 175bx140d, 0,995m2 / 125bx112d. |
| technieken | Gecombineerde technieken |
| materialen | Kunststof pennen 2 en 3 mm, polyurethaan hardschuim, laminaat van glasmat en hars, RVS verankering met gegalvaniseerde ketting en anker. |
| uitvoering | Geert Mattijssen BV, metaalconstructies, Maarssen. Bespex BV, kunststoffen, Den Haag. Vormgeving en steekwerk pennen door kunstenares zelf. |
| omschrijving | Vier, in grootte oplopende, eivormige eilanden met rode sprieten. Deze kunnen zich al drijvend verplaatsen over het water binnen een bepaald gebied. Eén van de eilanden heeft een opening in het midden. De eilanden zijn onderwater met een ketting verankerd aan de bodem. |
| locatie | |
| soort locatie | water |
| adres | Bij rotonde Mijdrechtse Dwarsweg – Veenweg, vóór het voormalige kantoor van ‘Westhoek Wonen’ waar nu automatiseringsbedrijf Feka ICT is gevestigd. |
| plaats | Mijdrecht |
| opdrachtgever/opdracht | |
| opdrachtgever | Gemeente de Ronde Venen |
| soort opdrachtgever | Gemeentelijke overheid |
| soort opdracht | Kunstopdracht openbaar |
Opdracht tekst (eind 1990)
De kunstopdracht was voor het aangelegde binnengebied in de wijk Hofland-Noord (in woorden van het juryrapport: een plangebied bestaande uit middle-class woonwijkjes, omgeven door een pseudo-landschappelijk parkaanleg). Het middengebied bestaat uit een doorgaande waterpartij, bruggen en gazons omgeven door struikgewas en bomen. De ontwerper(s) zijn geheel vrij en mochten meerdere, zo nodig samenhangende objecten ontwerpen. Er zijn drie plekken in het gebied voorgesteld maar de deelnemers mochten andere plekken aanwijzen.
Via begeleidende docenten krijgen studenten van de Rietveld Academie, Amsterdam en de Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht de opdracht om met 10 ontwerpen te komen, 5 per academie. Een onafhankelijke jury zal max. 3 ontwerpen selecteren voor uitvoering
Selectie (februari 1991)
Er kwamen 9 ontwerpen binnen met een grote verscheidenheid van aanpak. Teveel ontwerpen gingen voorbij aan de betekenis van de plek. De ontwerpers toonden te weinig kijk op de gevolgen voor de uiteindelijke betekenis van het door hen ontworpen beeld in de omgeving. Een citaat van Jean Leering (“Een beeld op de Blaak”, 1989): “Bij interessante plekken in de openbare ruimte zijn vaak excellente kansen gemist omdat de beeldend kunstenaar meer aan de prestatie van zichzelf en zijn/haar werk gedacht heeft dan aan de wisselwerking met de plek”
Twee ontwerpen staken met kop en schouder boven de rest uit en werd door de jury unaniem gekozen voor uitvoering. Vanuit een “persoonlijk statement” komen beide kunstenaars tot een adequaat antwoord op de gezapige sfeer dat eigen is aan middle-class woonwijkjes. Het project van Damaris Bolio Ruead kon zonder meer worden uitgevoerd op de gekozen plaats, het paste binnen het beschikbare budget en het was technisch realiseerbaar. De jury was vol lof over het ontwerp. Het ontwerp bevat een viertal drijvende eilanden. De eilanden zijn mondvormig en opgebouwd uit dieprode kunststofstengels. Het grootste eiland heeft een lengte van 3 meter, de drie anderen variëren van maat tussen 2 en 1.5 meter. De jury acht het beeld zeer sensitief (gevoelig voor zintuiglijke indrukken) en rijk aan betekenissen en de betekenis van het beeld voegt iets toe aan de gekozen plek.
Het andere ontwerp van Arco Zwijnstra is niet uitgevoerd om financiële en technische redenen. Het bestond uit een gezonken schip, waarbij de boeg enkele keren per jaar boven water komt om vervolgens weer in het niets te verdwijnen
Niet over rozen…
Bij kunst is het vaak zoveel hoofden zoveel zinnen en over de waarde en beleving van kunst voor de woonomgeving wordt ook verschillend gedacht. Geen enkel ander kunstwerk heeft in onze gemeente zoveel beroering gebracht als deze eilanden; het leven van een kunstwerk gaat niet altijd over rozen. Drie wijken hebben gestreden tegen het kunstwerk, hier een korte geschiedenis:
Maart 1991: opdracht wordt gegeven aan Mw. D. B. Rueda maar het college beslist dat de plaats niet Hofland-Noord maar de vijver van S.C Johnson Europlant wordt. Dit na grote bezwaren van de bewoners.
Augustus 1992: college verzoekt om een andere definitieve plaats. Singel Fraanje in Molenland komt in beeld maar… de Molenlanders komen met bezwaren. Eind 1992 wordt zelfs het museumkasteel ’t Neijenhuis in Heino benaderd over mogelijke tijdelijke locatie. NB: Bij dit kasteel is werk van Nic Jonk te zien: de maker van Levensvreugd in de hal van ons gemeentehuis.
Februari 1993: eilanden komen toch in de vijver van S.C Johnson Europlant.
Maart 1995: De kunstenares wordt gevraagd om met een herstelplan te komen en een verplaatsing naar de vijver aan de Marktschipper/Veenweg in Wilnis, Veenzijde III. Nu zijn het de bewoners van Veenzijde III die in het geweer komen.
Informatieavond in mei 1996 hielp eigenlijk niet om de gemoederen te bedaren. In mei 1997 stuurt het college een brief aan de bewoners dat het kunstwerk toch geplaatst zou worden. Echter… bewoners meldden een broedende meerkoet! Spoedberaad leidde tot uitstel van plaatsing, tot na het broedseizoen. Daar is het nooit van gekomen…. uiteindelijk werd op
18 augustus 1998 het kunstwerk geplaatst op haar ‘laatste (en definitieve) rustplaats’, in de singel bij het voormalige kantoor van “Westhoek” (waar nu automatiseringsbedrijf Feka ICT is gevestigd).
De directeur van Westhoek had zich over het kunstwerk ontfermt. In de De Ronde Vener 19 aug. 1998 zegt hij:
“Ik vind dat je als bedrijf of bewoner ook verantwoordelijk bent voor de omgeving: de toegang tot Mijdrecht moet toch een beetje aanzien hebben. Ik las regelmatig in de kranten over het kunstwerk, dat er steeds weer een plek was gevonden, wat vervolgens weer afketste. Wij hebben toen een voorstel gedaan en waarachtig het sloeg aan. …. Ik vind (het kunstwerk) een soort symbolische waarde hebben. Wij zitten hier met de ontwikkeling van het plan Parklandschap op de grens van industrie en natuur. Het kunstwerk door mensenhand gemaakt en hier stopt de invloed van de mensenhanden”.
De watergang moest ter plekke worden verbreedt om de eilanden voldoende ruimte te geven bij het ronddrijven. De kunstenares is daar bij betrokken geweest.
Maart 2006: het werk werd definitief verwijderd. Omdat de kunstenares het niet terug wilde hebben is het vernietigd.